Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ, còn được gọi là lòi dom, là tình trạng y khoa trong đó các tĩnh mạch tại khu vực trực tràng và hậu môn bị sưng và phình lên. Tình trạng này thường xảy ra do áp lực quá độ hoặc chèn ép các dây thần kinh. Bệnh trĩ rất phổ biến ở những người trong độ tuổi từ 45 đến 60, nhưng hiện nay đã có xu hướng trẻ hóa, với tỷ lệ mắc bệnh tăng cao ở những người từ 25 đến 30 tuổi. Điều này chủ yếu do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý.
Bệnh trĩ được chia thành hai loại chính:
- Trĩ nội: Búi trĩ hình thành bên trong niêm mạc của ống hậu môn, thường không gây đau đớn đáng kể trong giai đoạn đầu và khó nhìn thấy bằng mắt thường.
- Trĩ ngoại: Búi trĩ phát triển ở rìa hậu môn, có thể nhìn thấy và cảm nhận được. Trĩ ngoại thường gây cảm giác đau rát, đặc biệt khi ngồi.
Bệnh trĩ có thể tiến triển qua bốn giai đoạn, với giai đoạn 1 là nhẹ nhất, nơi mà búi trĩ chỉ mới hình thành và các triệu chứng chưa rõ ràng. Nếu phát hiện và điều trị kịp thời ở giai đoạn đầu, bệnh có thể được điều trị hiệu quả. Ngược lại, nếu không can thiệp đúng lúc, bệnh có thể tiến triển đến giai đoạn nặng hơn và yêu cầu can thiệp phẫu thuật.
2. Dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ cho thấy tình trạng bệnh đang ở giai đoạn nào?
Dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ là những triệu chứng cho thấy bệnh vẫn còn ở giai đoạn đầu, hay còn gọi là cấp độ 1. Ở giai đoạn này, các búi trĩ vẫn nằm trong hậu môn và chưa lòi ra ngoài. Người bệnh thường chỉ gặp phải một số triệu chứng như:
- Cảm giác khó chịu
- Ngứa ngáy
- Đau nhẹ ở vùng hậu môn
- Đôi khi kèm theo chảy máu nhẹ và khó khăn khi đi đại tiện.
Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trĩ nhẹ thường là do táo bón kéo dài. Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ít rau xanh và chất xơ, lối sống ít vận động, cùng với việc uống không đủ nước hàng ngày là những yếu tố thúc đẩy bệnh phát triển. Mặc dù bệnh trĩ nhẹ chưa gây nguy hiểm, nhưng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng hơn và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như bội nhiễm, hoại tử, thậm chí là ung thư đại tràng và trực tràng.
3. Những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ
Việc nhận biết sớm bệnh trĩ, đặc biệt ở giai đoạn đầu với những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, là hết sức quan trọng. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ nhẹ tùy thuộc vào từng loại:
3.1 Dấu hiệu của bệnh trĩ nội nhẹ
Ở giai đoạn đầu của trĩ nội, dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ thường bị bỏ qua do búi trĩ nhỏ và nằm sâu trong ống hậu môn. Người bệnh có thể cảm thấy:
- Ngứa ngáy và khó chịu ở vùng hậu môn, đặc biệt khi ngồi lâu.
- Xuất hiện chất nhầy, làm cho vùng hậu môn ẩm ướt và khó chịu.
- Đau rát và thấy máu tươi trên phân hoặc trên giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện.
3.2 Dấu hiệu của bệnh trĩ ngoại nhẹ
Bệnh trĩ ngoại ở giai đoạn nhẹ thường dễ nhận biết hơn. Người bệnh có thể thấy:
- Cảm giác cộm, đau nhẹ ở hậu môn do búi trĩ chèn ép.
- Vùng hậu môn thường xuyên ẩm ướt và ngứa ngáy.
- Xuất hiện một lượng máu nhỏ trên phân hoặc thấm vào giấy vệ sinh khi đi đại tiện.
4. Cần làm gì khi mắc bệnh trĩ ở giai đoạn nhẹ?
Khi phát hiện bệnh trĩ mới bắt đầu với những dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, việc điều trị để giảm áp lực lên các mạch máu ở vùng trực tràng - hậu môn là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp cần thực hiện:
4.1 Xây dựng chế độ ăn uống giàu chất xơ
Để phòng ngừa táo bón, người bệnh cần xây dựng chế độ ăn giàu chất xơ. Chất xơ giúp tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột, giúp quá trình đại tiện dễ dàng hơn, từ đó giảm bớt áp lực lên các mạch máu và hỗ trợ co lại búi trĩ.
Theo khuyến cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỗi người cần tiêu thụ ít nhất 18-20g chất xơ mỗi ngày. Các thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau củ, trái cây, các loại hạt và ngũ cốc, chẳng hạn như khoai lang, táo, chuối, kiwi và rau mồng tơi. Tuy nhiên, cần bổ sung chất xơ từ từ để tránh gây đầy hơi hay khó tiêu.
4.2 Uống nhiều nước
Nước là thành phần thiết yếu cho cơ thể. Uống đủ nước mỗi ngày không chỉ giúp ngăn ngừa táo bón mà còn hỗ trợ làm chậm tiến triển của bệnh trĩ. Khuyến cáo uống từ 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày.
4.3 Tăng cường vận động
Tăng cường vận động là cách tốt để cải thiện tình trạng bệnh trĩ nhẹ. Người bệnh nên tránh ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế. Thói quen vận động giúp kích thích nhu động ruột và tăng cường tuần hoàn máu về tim, từ đó giảm áp lực lên các mạch máu ở búi trĩ.
Các bài tập thể chất không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ điều trị các bệnh lý khác như béo phì, đái tháo đường, mỡ máu.
4.4 Xây dựng thói quen đi vệ sinh phù hợp
Để tránh khó chịu khi đi vệ sinh và ngăn chặn bệnh tiến triển, người bệnh cần phát triển một thói quen đi vệ sinh hợp lý:
- Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu để tránh phân khô cứng.
- Ngâm vùng hậu môn trong nước ấm khoảng 10-15 phút hàng ngày để giảm sưng.
- Hạn chế rặn mạnh và không ngồi quá lâu trên bồn cầu.
- Vệ sinh hậu môn nhẹ nhàng và sạch sẽ sau khi đi vệ sinh.
4.5 Sử dụng thuốc điều trị bệnh trĩ giai đoạn nhẹ
Nếu việc thay đổi lối sống và thói quen không mang lại cải thiện, người bệnh nên đi khám để được tư vấn và điều trị phù hợp. Các loại thuốc điều trị bệnh trĩ giai đoạn nhẹ có thể bao gồm thuốc giảm đau, kháng viêm, thuốc điều trị táo bón và thuốc tăng cường sức bền của mạch máu. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng thuốc.
Tóm lại
Dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ là một trong những vấn đề sức khỏe mà nhiều người gặp phải. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh trĩ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, khi có các dấu hiệu bệnh trĩ nhẹ, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Hướng dẫn thực hiện quy trình chuyên môn khâu treo triệt mạch trĩ dưới hướng dẫn siêu âm Doppler.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.