Khủng hoảng tuổi lên 2 là một giai đoạn phát triển tâm lý hết sức bình thường của trẻ nhỏ, nhưng cũng là lúc nhiều bậc cha mẹ cảm thấy lo lắng và bối rối. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu khủng hoảng tuổi lên 2 là gì, các biểu hiện thường thấy của trẻ, thời gian kéo dài của khủng hoảng và cách xử lý hiệu quả để giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng.
Khủng hoảng tuổi lên 2 là gì?
Khủng hoảng tuổi lên 2 thường bắt đầu từ tháng thứ 18 cho đến khi trẻ khoảng 3 tuổi. Đây là thời kỳ mà trẻ phát triển vượt bậc trong khả năng nhận thức và ngôn ngữ. Trẻ bắt đầu hình thành ý muốn làm mọi thứ theo cách của mình, tuy nhiên lại chưa đủ khả năng để diễn đạt rõ ràng những mong muốn này. Khi những mong muốn không được đáp ứng, trẻ có thể xuất hiện những biểu hiện khủng hoảng, chẳng hạn như không kiểm soát được cảm xúc, gào khóc, hay thậm chí có hành vi chống đối.
Biểu hiện của trẻ khủng hoảng tuổi lên 2
1. Tỏ ra khó chịu khi người lớn không hiểu ý
Trong giai đoạn này, trẻ có khả năng giao tiếp tăng lên đáng kể nhưng vẫn chưa đủ để diễn đạt tất cả những gì mình muốn. Điều này dẫn đến cảm giác bực bội khi người lớn không hiểu ý trẻ. Ví dụ, nếu trẻ muốn một chiếc cốc màu đỏ nhưng lại được đưa cốc màu khác, trẻ có thể sẽ khóc và không chịu uống nước.
2. Tức giận một cách vô cớ
Trẻ khủng hoảng tuổi lên 2 có thể thể hiện cơn tức giận một cách bất ngờ. Có thể chỉ một giây trước, trẻ đang chơi đùa vui vẻ, nhưng bất chợt lại nổi cơn thịnh nộ do không đạt được mong muốn nào đó. Sự thay đổi cảm xúc này thường là do trẻ chưa đủ kỹ năng để diễn đạt cảm xúc và mong muốn của mình.
3. Bé nói “không” nhiều hơn
Trẻ trong giai đoạn này thường xuyên từ chối mọi thứ, từ đồ chơi cho đến bữa ăn. Hành động này không chỉ là phản kháng mà còn là cách để trẻ tìm kiếm sự chú ý. Cha mẹ có thể cảm thấy bối rối khi trẻ liên tục nói “không”, nhưng thực tế đây có thể là một cách trẻ muốn thể hiện sự độc lập.
4. Hành động chống đối
Trẻ có thể có những hành động như đánh, cắn hoặc ném đồ vật khi cảm thấy bực bội. Những hành động này thường xuất hiện khi trẻ không thể đạt được điều mình muốn hoặc khi cảm xúc của trẻ bị mất kiểm soát.
5. Biếng ăn và khóc
Trong giai đoạn khủng hoảng, trẻ có thể biếng ăn và dễ dàng khóc lóc. Đây là những dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc và tìm kiếm sự chú ý từ người lớn.
Khủng hoảng tuổi lên 2 kéo dài bao lâu?
Khủng hoảng tuổi lên 2 không có một khoảng thời gian cố định. Thông thường, nó bắt đầu từ sinh nhật thứ nhất và có thể kéo dài cho đến khi trẻ 3 tuổi. Tuy nhiên, mỗi trẻ có mức độ khủng hoảng khác nhau, có trẻ chỉ trải qua trong thời gian ngắn, trong khi số khác có thể kéo dài hơn. Khi trẻ bắt đầu hiểu rõ hơn về quy tắc và cách giao tiếp, các biểu hiện khủng hoảng sẽ dần giảm bớt.
Cách xử lý khủng hoảng tuổi lên 2
1. Bình tĩnh và kiềm chế
Để xử lý tình huống khủng hoảng hiệu quả, cha mẹ cần giữ bình tĩnh và không để cảm xúc tiêu cực chi phối. Sự bình tĩnh từ người lớn có thể giúp trẻ cảm thấy an toàn và học được cách kiềm chế cảm xúc của mình.
2. Đánh lạc hướng
Khi trẻ bắt đầu có biểu hiện khủng hoảng, hãy cố gắng đánh lạc hướng sự chú ý của trẻ đến một thứ khác. Thay vì giải thích dài dòng, hãy đưa ra một hoạt động hoặc một món đồ mới để trẻ tập trung vào, điều này có thể giúp trẻ nhanh chóng quên đi điều đang làm trẻ khó chịu.
3. Đưa ra các lựa chọn
Cho trẻ một vài sự lựa chọn có thể giúp trẻ cảm thấy mình có quyền kiểm soát. Ví dụ, thay vì yêu cầu trẻ ăn một món ăn cụ thể, hãy hỏi trẻ muốn ăn món nào trong hai món khác nhau. Điều này giúp trẻ cảm thấy không bị ép buộc và dễ dàng hơn trong việc hợp tác.
4. Đặt trẻ vào thời gian chờ
Nếu trẻ không bình tĩnh lại, bạn có thể áp dụng phương pháp thời gian chờ. Hãy để trẻ ngồi một mình trong một không gian yên tĩnh trong khoảng 2 phút để trẻ tự bình tĩnh lại. Sau khi thời gian chờ kết thúc, hãy nhẹ nhàng giải thích cho trẻ hiểu hành vi của mình là chưa đúng.
5. Chuyển hướng khi cần thiết
Khi trẻ thể hiện sự ương bướng, hãy tìm cách chuyển hướng sự chú ý của trẻ đến một hoạt động khác. Ví dụ, khi trẻ muốn mua kẹo nhưng bạn không đồng ý, hãy dẫn trẻ đến khu vực đồ chơi hoặc một hoạt động thú vị khác để trẻ quên đi điều mình muốn.
6. Đừng nhượng bộ
Một trong những điều quan trọng nhất là không nhượng bộ trước hành vi chống đối của trẻ. Đặt ra giới hạn rõ ràng và nhất quán, và không phản hồi những hành động gào khóc hay ăn vạ. Việc này sẽ giúp trẻ hiểu rằng những hành động này không có tác dụng.
Kết luận
Khủng hoảng tuổi lên 2 là một giai đoạn phát triển tự nhiên của trẻ, mặc dù có thể gây khó khăn cho cha mẹ. Hiểu rõ về những biểu hiện và cách xử lý sẽ giúp bậc phụ huynh có cách tiếp cận đúng đắn, từ đó giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng hơn. Bằng sự kiên nhẫn và tình yêu thương, cha mẹ không chỉ giúp trẻ trưởng thành mà còn xây dựng mối quan hệ bền vững và tích cực với con cái.
